I. Ngữ điệu là gì?
Ngữ điệu là một đặc tính của phát âm và phổ biến cho tất cả các ngôn ngữ. Các đặc tính khác của phát âm bao gồm trọng âm, nhịp điệu, sự nối âm và chất giọng. Cũng giống như các đặc tính khác, ngữ điệu liên quan nhiều hơn đến cách thức chúng ta diễn đạt, chứ không phải nội dung ta nói đến.
Đơn giản nhất, ngữ điệu có thể được mô tả là "âm nhạc của lời nói". Một sự thay đổi hoặc biến thể trong âm nhạc (hoặc cao độ) này có thể ảnh hưởng đến ý nghĩa của những gì chúng ta nói. Do đó, ngữ điệu liên quan đến cách chúng ta sử dụng cao độ của giọng nói để thể hiện ý nghĩa và thái độ cụ thể.
II. Tại sao chúng ta cần ngữ điệu trong tiếng Anh
Mỗi người đều có một cách thể hiện của riêng mình và nhấn mạnh vào các từ mà được cho là quan trọng trong một câu một cách khác nhau. Hay nói cách khác, cùng một câu nói nhưng ngữ điệu và cách nhấn trọng âm vào các từ quan trọng khác nhau tạo nên nghĩa khác nhau. Ví dụ, với từ gạch chân là từ nhấn mạnh trong câu.
There are five apples on the table => Nhấn mạnh có 5 quả chứ không phải 2, 3.
There are five apples on the table => Nhấn mạnh là quả táo chứ không phải cam,…
There are five apples on the table => Để trên bàn chứ không phải trên ghế, hay tủ,…
Có thể thấy ngay trong tiếng Việt, khi ta nói “Có 5 quả táo trên bàn á?” và lên giọng vào cuối câu, tức là câu hỏi.
Khi nói: “Có 5 quả táo trên bàn” với một ngữ điệu không thay đổi thì thường được hiểu là câu trần thuật. Tiếng Anh cũng tương tự như vậy. Tuy nhiên, nếu như trong tiếng Việt, ngoài việc lên giọng vào cuối câu, chúng ta còn cần phải chèn vào một tiểu từ tình thái ở cuối như “á, ư, hả, à, sao, nhỉ…”, thì với tiếng Anh, chỉ cần lên giọng ở cuối một câu tường thuật người ta sẽ mặc nhiên hiểu đấy là câu hỏi.
Âm điệu giúp truyền tải cảm xúc
Ảnh Unsplash – Âm điệu giúp truyền tải cảm xúc
Tóm lại, sử dụng ngữ điệu trong tiếng Anh giúp người nghe hiểu được đâu là ý quan trọng cũng như thể hiện ý nghĩa của câu nói. Tùy thuộc vào mỗi trường hợp thì người nói sẽ nhấn mạnh và sử dụng ngữ điệu khác nhau. Nhưng có một vài quy tắc cơ bản cho tất cả các trường hợp.
Học IELTS Online bạn cũng cần cải thiện ngữ điệu để đạt điểm cao hơn. Đăng ký tại đây: https://prep.vn/ielts
III. Cách cải thiện ngữ điệu của bạn
Cách tốt nhất để cải thiện ngữ điệu của bạn chỉ đơn giản là nhận thức rõ hơn về nó. Bằng cách lắng nghe cẩn thận một cuộc hội thoại trên YouTube chẳng hạn, bạn sẽ bắt đầu nhận thấy cách những người nói khác nhau sử dụng ngữ điệu khác nhau để thể hiện bản thân.
Một ý tưởng khác là ghi lại giọng nói của chính bạn. Ngày nay, ngay cả những điện thoại di động đơn giản nhất cũng được trang bị máy ghi âm. Quả là thú vị (mặc dù đôi khi không chịu nổi) khi nghe giọng nói của chính mình bởi vì nó có vẻ rất khác với những gì chúng ta mong đợi. Hãy thử ghi lại một cuộc đối thoại với một người bạn, (bạn có thể sử dụng một kịch bản từ một cuốn sách hoặc phân cảnh từ một bộ phim). Bây giờ hãy lắng nghe ngữ điệu của bạn. Nó tự nhiên hay chưa? Có thể hiện thái độ của bạn theo cách bạn mong muốn hay không?,...
Với bản ghi âm, bạn luôn có thể tua lại, nghe lại và thử phiên bản mới. Ghi âm là một cách tuyệt vời để theo dõi tiến trình của bản thân. Chúng sẽ cho thấy rõ bạn đã tiến bộ như thế nào theo thời gian.
Xem thêm về quy tắc cải thiện ngữ điệu hữu ích: https://prep.vn/blog/cai-thien-ngu-dieu-trong-tieng-anh/
IV. Tài liệu hữu ích để cải thiện ngữ điệu của bạn ở nhà
Hầu hết các sách khóa học tiếng Anh cung cấp một số bài tập thực hành ngữ điệu, nhưng bạn có nhiều khả năng tìm thấy các ví dụ thực tế và thú vị về việc nói tiếng Anh trên internet. Một nơi tốt để bắt đầu là các podcast của Hội đồng Anh. Đối với học viên nâng cao hơn, các podcast của BBC sẽ là kênh cung cấp các tệp âm thanh tuyệt vời hơn.
YouTube cũng là một tài nguyên luyện tiếng Anh khác. Nếu bạn là một người hâm mộ phim truyền hình và muốn biết nhiều hơn về các nhân vật yêu thích của bạn, hãy tìm các clip phỏng vấn ngắn với các diễn viên đóng vai đấy. Lắng nghe cách họ trả lời các câu hỏi hài hước, chủ đề nghiêm túc và cả các vấn đề không thoải mái. Lưu ý ngữ điệu trong giọng nói chuyển biến theo sự thay đổi trong chủ đề.
V. Chắc chắn bạn sử dụng ngữ điệu một cách chính xác rất nhiều lần
Như chúng ta đã thấy, ngữ điệu là một khía cạnh quan trọng của phát âm, nhưng điều đáng ghi nhớ là chắc hẳn bạn đang sử dụng nó một cách chính xác trong phần lớn thời gian. Ngay cả trong trường hợp ngữ điệu của bạn nghe như robot, nhưng nếu bạn muốn tự tin hơn về ngữ điệu của mình khi nói tiếng Anh và đặc biệt nếu bạn muốn sử dụng nó một cách chính xác và tinh tế, thì chắc chắn bạn nên dành thời gian để ý cách người khác sử dụng nó, bắt chước cách sử dụng của họ và nghe bản ghi âm giọng nói của bạn.